Meer en meer onrust op de arbeidsmarkt; het aangeboden regeerakkoord doet rust alles behalve wederkeren. De arbeidsmarkt vind je in hoofdstuk elf van het regeerakkoord dat men betiteld heeft met ´Bruggen slaan´. Ik weet niet welke brug ze in gedachten hadden, maar betreft de arbeidsmarkt wordt het naar mijn mening nog steeds flink roeien. Ik heb na de publicatie op 29 oktober eens afgewacht welke ontwikkelingen zich verder voor zouden doen. Tot op heden gebeurt er bar weinig.
Er wordt een hoop gediscussieerd over de arbeidsmarkt, maar ik zie de regering nog geen daadkrachtige besluiten vormen. Laten we eerlijk zijn, in het regeerakkoord stond niets concreets als het gaat over flexwerk. Een voornemen hier en daar. Men spreekt van een betere balans tussen flex en vast arbeid en over wettelijke bescherming van flexibel arbeid op het vlak van sociale voorzieningen. Hoe? We moeten investeren in de mensen op de arbeidsmarkt, ongeacht of het nu gaat om kennisexperts, starters of omscholers enzovoorts. Laten we vooral investeren in mensen die presteren. Als dit de flexkrachten zijn, dan zet je die toch in?! Vaak zijn het overigens wel deze krachten die bereid zijn net even een stapje harder te lopen, met name zzp’ers.
Wat is nu eigenlijk het probleem?
Men denkt nog altijd in de traditionele structuren op de arbeidsmarkt. Cao’s blijven star achter bij de marktontwikkelingen en de maatstaven voor de relatie tussen werkgever en werknemers zijn bijna zo oud als Sinterklaas. Ik citeer uit het akkoord:
“Flexibele arbeid mag echter niet verworden tot een goedkoop alternatief voor werk dat beter door vaste werknemers gedaan kan worden.”
Goedkoop alternatief? Nee, betaal hen die presteren er maar goed voor. Wanneer kan iets beter door vaste werknemers gedaan worden dan? Ja, voor je basisactiviteiten moet je als ondernemer je kritieke pad bewaken. De boel moet wel draaiende blijven, de kennis moet niet vergaan. Maar betekent dat de kennis puur in hoofden van vaste krachten laten zitten, zelfs bij gebrek aan productiviteit? Dat maakt je toch sowieso kwetsbaar? Niemand zou onmisbaar moeten zijn. Kennis vastleggen, processen betrouwbaar maken en een goed netwerk van flexibele kenniswerkers aanleggen; daar zit het ‘m in.
Zzp’ers worden geschaard onder flexibele krachten, maar laten we ze vooral niet gelijktrekken met bijvoorbeeld uitzendkrachten. Deze laatstgenoemde zouden inderdaad beter beschermd moeten worden door de sociale voorzieningen. Zelfstandig ondernemers huurt men juist in om hun ondernemende karakter, expertise, productiviteit en frisse kijk. Vooral zij die het lef hebben een eigen visie te openbaren trappen deuren in. Daarnaast kennen zzp’ers de klappen van de zweep in het ondernemerschap, vooral die van de risico’s. De mogelijke invoering van de winstbox raakt, behalve het verdwijnen van het urencriterium, wat mij betreft kant nog wal. Wanneer geven we zzp’ers nou eens de ruimte om zichzelf in te dekken met de nodige buffers?
Stimuleren
Juist zzp´ers weten wat change is. Deze economie past ze als gegoten. Zeker wat betreft de jonge generatie: wat niet is, kun je namelijk kneden. Op managersonline.nl las ik dat HBO studenten niet klaar zijn voor arbeidsmarkt. Een wat laat getrokken conclusie, niet waar. Opleidingen van de toekomst moeten al langer veranderen, net als al het andere in deze maatschappelijke ontwikkelingen. Bedrijven kijken kritischer naar de manier waarop ze opereren en naar de capaciteiten ze daar voor nodig hebben. Of je schoolverlater bent, staat daar los van. In veel gevallen heeft deze trend voor arbeidskrachten – intern en extern – bijscholing ten gevolge. Hanteer daarom bijvoorbeeld een laag BTW tarief voor opleidingen, dan motiveer je mensen het zelf op te pakken.
Stimuleer een ondernemende, proactieve houding. De regering doet dit veel te weinig. Ik wil best wedden welke groep arbeidskrachten hierdoor qua prestatie zal uitmunten. Waar is men nu zo bang voor? Laat de traditionele, overbeschermde werknemersrollen varen. Het werk moet toch gedaan worden, hoe dan ook. Waarom dan niet op een manier die de economie straks weer doet groeien?
Arjen van Berkum
Arjen van Berkum is a columnist, keynote speaker and motivator, with an eye for business ecosystems, innovation and disruption. In addition to his work as technology and contract management evangelist, he is a visiting lecturer at Delft University of Technology (TU Delft).
Geef een reactie