Het is weer zover. Nieuws dat niet te ontwijken valt. De gevolgen zijn al hoorbaar, zelfs rondom de feestdagen. De cijfers zijn niet bevredigend, dus doet men wat men al jaren op de automatische piloot doet in zulke gevallen. Hele groepen werknemers worden er binnen 250+ organisaties ontslagen. Maar is u wel eens opgevallen wie er meestal het dupe zijn van de ontslagronden?
Het gros dat op de ontslaglijst staat, zijn mensen die het daadwerkelijke werk uitvoeren. Mensen uit de operationele tak van het bedrijf. Efficiency is wellicht vandaag de dag van groter belang dan ooit, maar laten we wel proberen het aantal mensen aan het werk te houden in het primaire proces. Wat heb je aan een organisatie rijk aan staf en managers als er straks onderbezette operationele units zijn. Gaan deze leiders alle processen managen, terwijl er niemand is om het achterliggende werk van die processen naar behoren uit te voeren?
Onthoud wie het product levert
Tijden veranderen en flexibiliteit is een must. Maar hoe flexibel ben je als ondernemer nog zonder werknemers die feitelijk de productie realiseren? Zonder de mensen die het product aan de man brengen? Het product dat de klant aan de organisatie bindt. De bijbehorende service die de kritische, bewuste, informatierijke consument of zakelijke afnemer verwacht. Of moet ik zeggen, verlangt.
De vraag bepaalt de inzet, het aanbod is een slechts een afgeleide ervan. Wat betekent dat in de realiteit? Wat is er minimaal noodzakelijk om die vraag te bedienen? En dat op een manier dat de organisaties concurrentiepositie er niet mee in het geding komt. Waar start de keten van werk? De vraag wordt bepaald door de afnemer. Hoeveel vraag blijft er nog over als die afnemer, de consument, domweg niet meer afneemt omdat hij werkloos is? Denkt men zichzelf niet wederom in een neerwaartse spiraal?
Duurzaamheid
Zijn al deze bezuinigingen niet een schadelijke factor als het gaat om duurzaamheid, om maatschappelijke verantwoording van organisaties. Scheppen we zo wel het juiste klimaat, was onlangs ook de terechte vraag van de ex-premiers in een uitzending van Nieuwsuur. Natuurlijk, dat ging over de hele breedte van de huidige Europese crisis, maar daar zijn al deze ontslagenen toch zeker een onderdeel van. Een gevolg. Op langere termijn wellicht dus een oorzaak van de rem op de economisch groei. Een gevolg van het gevolg. Gaat lekker zo.
De enige zekere factor is tegenwoordig toch verandering. Hoeveel lagen management heeft een organisatie eigenlijk nodig? Zo flexibel vind ik al die lagen niet namelijk. Wat kosten herhaaldelijke reorganisaties als er weer eens ingespeeld moet worden op de ontwikkelingen? Om nog maar niet te spreken over het bedrag dat je aan salaris overhoudt om mensen in te huren voor het primaire proces.
De weg naar groei heet duurzaamheid. De aansturende processen eens grondig bekijken. En dan niet zendergericht zodat de organisatorische managementconstructie binnen een organisatie standhoudt, maar bekeken vanuit de werkvloer. In plaats van bezuinigen op de primaire processen, werkelijk eens sleutelen aan de salarisniveaus van managers. Ik kan ook nog wel iets opperen over de belachelijke ontslagvergoedingen als er dan eens één de laan uit moet. Een beloning voor het niet-functioneren? De overheid zelve , die voor 2012 zo ongeveer een massaontslagplan heeft gemaakt, zou hier eens het goede voorbeeld kunnen geven. Het is al vaak geroepen, maar is er iets mee gedaan in de praktijk?
Om te groeien moeten bedrijfsculturen worden aangepast, niet bedrijfsruimtes worden leeggeruimd. Op kortetermijnvisies als het gaat om winstgevendheid zou een straf moeten staan. Ontslag wellicht?
Arjen van Berkum
Arjen van Berkum is a columnist, keynote speaker and motivator, with an eye for business ecosystems, innovation and disruption. In addition to his work as technology and contract management evangelist, he is a visiting lecturer at Delft University of Technology (TU Delft).
Comments