Ik mag weer college geven, iets wat ik heel erg leuk vind. Al jaren raak ik gepassioneerd van kennisoverdracht. Ik geloof in gedeelde kennis. Als maar veel mensen weten hoe dingen werken, dan verbeteren deze ook. Komend college gaat over flexibilisering van arbeid en wat daar zoal bij komt kijken.
Kern van mijn betoog, zoals zo vaak, gaat over de integrale aanpak. Flexibiliteit –
of het nu om ZZP’ers, uitzenden, detacheren, prijs per stuk, co-sourcing, outsourcing of een andere vorm gaat – is niets meer dan het verleggen van risico en het managen van een ‘grondstof’ ofwel productiemiddel. Het risico van als werkgever zelf bepaalde dingen doen / managen versus het aan iemand uitbesteden. Dit blog gaat over het managen van het productiemiddel arbeid.
Laten we eens de wetenschappelijke pseudostelling uitpluizen, dat mensen eigenlijk gewoon een grondstof zijn voor een productieproces. Wat betekent dit dan?
Definitie van grondstof: materialen die in een proces gebruikt worden om iets te maken of te fabriceren.
Wat er nu zo interessant is aan grondstoffen in de definitie van de klassieke economen:
1. De aanwezigheid van natuurlijke grondstoffen in een land is vaak bepalend voor de rijkdom, status in de wereldeconomie en politieke invloed.
2. De laatste jaren worden grondstoffen steeds schaarser. Het is daarom van belang, dat economieën zo min mogelijk afhankelijk zijn van eindige grondstoffen en zich meer richten op hernieuwbare grondstoffen.
Laten we nu mensen eens gelijk stellen aan grondstof, en ze ‘resources’ noemen. Dan houdt dat in dat de aanwezigheid van hoogwaardige resources (gewilde, goed opgeleide mensen) of juist goedkope ruwe resources (gewilde, laag opgeleide en goedkope mensen) de macht van een land in sterke mate beïnvloedt. Het is niet voor niets dat landen als India en China hoogwaardige resources koppelen aan lage prijzen. Daar is eveneens een grote beschikbaarheid van ruwe resources, die afgelopen jaren zo hard zijn gegroeid en nu nog steeds groeien. Ik wil u niet vermoeien met van die statistieken over het aantal Indiers dat afstudeerd dit jaar als ingenieur op TU nivo maar weest u gerust, het zijn er meer dan u denkt namelijk…
Laten we nu eens naar ons land kijken. Nederland is ingedut. We hebben jarenlang goed geleefd van de grondstof aardgas. De overheid heeft jarenlang ‘Sinterklaas’ mogen spelen. Echter, nu wordt het zo langzamerhand moeilijk. De participatie van vrouwen is belachelijk laag, werkbare uren per week zijn niet hoog genoeg en het kennisniveau van middelbare scholieren wordt al jaren minder. Wat blijkt er nu in rap tempo te gebeuren? De hernieuwbare resources (punt 2) worden in Nederland niet hernieuwd, maar vervangen met middelmaat en rommel.
Voor mij is de Balkenendenorm een bewijs van onzinnige indamming van talent en kwaliteit. Natuurlijk zijn er werkvelden waar het waanzin is dat een bestuurder tonnen mee naar huis neemt. Maar soms komt dat talent wel tot z´n recht. Ik vind de discussie doorgeslagen.
Neem nu de Verbeetnorm. Niemand in de Kamer mag meer verdienen dan de voorzitter. Wat een onzin! Als er iemand erg goed is, dan mag hij / zij best meer verdienen. De baas hoeft niet altijd het hoogste salaris te krijgen, dat is pas ouderwets denken…. Heeft iemand namelijk, als onderdeel van CV-building, de marketingwaarde van premier van Nederland wel eens uitgerekend? Doe dat en pas dát toe op het aantal jaren dat JP nog moet werken nadat hij weg is. Zijn salaris is dan opeens fenomenaal hoger…
Een ander punt van mijn zorg: steeds minder werkende personen moeten voor steeds meer mensen de belastingopbrengsten binnenbrengen. Het gevolg van niet stimuleren van meer mensen in het arbeidsproces (wat alleen mogelijk is als de arbeidsmarkt flexibeler wordt in zowel aanname en vertrekprocessen, als parttime mogelijkheden en kinderopvang). De pijn is nu al zichtbaar aan het worden in de zorg, de rest komt vanzelf vrees ik….
Ik vind dat de uitzenders en detacheerders in Nederland hier een verantwoordelijkheid hebben in de maatschappelijke discussie. Een aantal partijen sleurt hier bij mijn weten inderdaad serieus, vaak achter de schermen, heel hard aan. Een groot IT bedrijf is al begonnen met het inrichten van telewerkcentra. Ook medewerkers van klanten zijn er welkom voor gratis conference faciliteiten en nog veel meer. Verder probeert een uitzendbureau al jaren de politiek te bewegen om voor jongeren andere regels met betrekking tot uitzenden te laten gelden. Dacht u nou echt, dat het lumineuze idee jongeren vaker op contract te sturen uit de politiek kwam?
Goed, terug van resource naar grondstof naar Resource Management. Bij grondstofbeheer horen zaken als Warehousing, Inventory Management, Just in Time Management, Productieplanning enzovoorts. Eigenlijk allemaal zaken die thuis horen in het klassieke domein van Supply Chain. Hoeveel HR-afdelingen en ondernemingen kent u, die (Human) Resource Management bedrijven op basis van Supply Chain technieken? Kent u een bedrijf dat productiebesturing in mensintensieve omgevingen succesvol heeft geïmplementeerd? Vraag het voor de grap eens aan uw consultant van Gartner, Nolan Norton, BCG of Accenture. Kijk vervolgens waar ze mee komen. Weinig. Erg weinig.
Misschien allemaal Tom Peters weer eens lezen. Die zegt er zeer pakkende dingen over. Mensen als grondstof; de parallel is te trekken, de kansen liggen er. Zou het toch zo zijn, dat mensen iets anders zijn dan een grondstof?
Ik hoor graag…
Arjen van Berkum
Arjen van Berkum is a columnist, keynote speaker and motivator, with an eye for business ecosystems, innovation and disruption. In addition to his work as technology and contract management evangelist, he is a visiting lecturer at Delft University of Technology (TU Delft).
Geef een reactie