‘It is better to lead from behind and to put others in front, especially when you celebrate victory when nice things occur. You take the front line when there is danger. Then people will appreciate your leadership.’- Nelson Mandela.
De wereld is een groot leider armer met het verlies van Nelson Mandela. Veranderende maatschappij vraagt om nieuwe vormen van leiderschap, iets wat deze leider uitermate goed begreep, ondanks jarenlang afgezonderd van de maatschappij geleefd te hebben. Het ontnam hem niet de kracht om te geloven in zijn missie, die hij ooit in zijn jonge jaren liet ontketenen in een ware revolutie. Toen hij na 27 jaar terugkeerde in de maatschappij, wist hij zijn strijd aan de veranderde maatschappij aan te passen zonder zijn idealen te verliezen: machtsdeling, nationale eenheid en vrijemarkteconomie. Hij probeerde dit niet te bereiken door overheersing, maar door intensieve samenwerking. Zelfs als president. Een groot voorbeeld van leiderschap.
Synergie van kleine successen
Wat kunnen we hieruit leren? Hoe kunnen met dezelfde souplesse de veranderende maatschappij in een totaal andere cultuur leiden naar een rooskleuriger economie en samenleving voor iedereen? Leiders hebben een visie nodig dat meebeweegt, zodat ze vorm kunnen geven aan de continue verandering op basis van stabiliteit en innovatie. Als leider heb je niet de rol om te heersen.
Het gebeurt maar al te vaak dat dingen in een organisatie gebeuren, simpelweg omdat een manager zonder de inhoudelijke kennis dat zo wil. Waarvoor had hij die specialisten dan ingehuurd? Een leider moet waarnemen en als eerste initiatief nemen om synergie te bereiken. Werk naar kleine successen die samen een groot gevolg geven aan de organisatie. Kijk om je heen en constateer welke mensen deze kleine successen (kunnen) creëren. Zet die mensen samen ‘in de frontlinie’ van de organisatie. Ongeacht of dit nu betekent meer mensen aannemen of zzp’ers inhuren, andere disciplines binnen brengen of een activiteit outsourcen.
Aspiratie ten behoeve van het grote geheel
In de praktijk valt dat niet altijd mee, met aan de ene kant het tevreden houden van de werknemers en aan de andere kant een senior management dat het liefst de bedrijfsbelangen zo kort mogelijk door de bocht behaalt. Lange termijn rendement versus kort termijn resultaten. Zeker in tijden van financiële crisis valt menig leider hier in relatie tot toekomstvisie door de mand. Het vergt namelijk een nogal andere mindset van leiderschap, waarvoor je leiders nodig hebt met een gezonde dosis aspiratie en volhardingsvermogen.
Het begint met denken en vooral beslissen vanuit authenticiteit en transparantie. Doe wat je zegt en zeg wat je doet. Laat in het leiderschap praktijkervaring – met name de ‘lessons learned’ – en aspiratie samenkomen op basis van een adaptieve visie. Dan komt de dynamiek die de organisatie naar een gezonder en duurzamer niveau kan tillen vanzelf op gang. Daarna is het zaak om stabiliteit te handhaven door met een vooruitziende blik mee te deinen met de maatschappelijke en economische ontwikkelingen. Neem bij dreigende risico’s dan heel even assertief de frontlinie over om de drijfveren van de organisatie subtiel bij te sturen. Dat is ware leiderschap.
Arjen van Berkum
Arjen van Berkum is a columnist, keynote speaker and motivator, with an eye for business ecosystems, innovation and disruption. In addition to his work as technology and contract management evangelist, he is a visiting lecturer at Delft University of Technology (TU Delft).
Geef een reactie